Skrytka 20

Współrzędne: 51º 28' 53.7" N 21º 32' 49.1" E



9 km od Pionek, kierując się wzdłuż torów, na zachód od stacji PKP Żytkowice, znajduje się Mauzoleum Legionistów I Brygady poległych w bitwie pod Anielinem-Laskami w czasie I wojny światowej (22-26 październik 1914). Podczas walk śmierć poniosło tu około 250 żołnierzy, których miejscowa ludność chowała w zbiorowych mogiłach usytuowanych wokół pól bitew. Ze względu na uwarunkowania geodezyjne, kiedy upływ czasu zaczął odsłaniać coraz to więcej szczątków poległych, staraniem miejscowej ludności w 1930 roku, Związek Legionistów (oddz. Radom ) wystąpił do Urzędu Wojewódzkiego w Kielcach z wnioskiem o niezwłoczne zajęcie się nieuporządkowanymi mogiłami oraz do Wojskowego Biura Historycznego z prośbą o rozpoznanie terenu. Zapoczątkowało to, trwające blisko pól roku, przebadanie około 4000 m kw ziemi oraz ekshumacje zwłok i przeniesienie ich do nowo powstałego mauzoleum. 

Dyrektor Wytwórni Prochu w Pionkach- inż. Jan Prot, który był uczestnikiem bitwy pod Anielinem-Laskami, zainicjował budowę pomnika na który składa się obelisk w kształcie ściętego ostrosłupa z czterema wnękami. na nim mieści się orzeł legionowy na kuli oraz ponad 5-cio metrowy krzyż. Do budowy pomnika został użyty miejscowy granit narzutowy, jedynie oblicowania obelisku, schody i kula zostały wykonane w granitu wołyńskiego. 

Pomnik jest wpisany do rejestru zabytków Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków 3 kwietnia 1989 r., nr rej. 402/A/89.

Pytanie łatwiejsze - Odczytaj i podaj trzy nazwiska zidentyfikowanych podoficerów pochowanych w mauzoleum.

Pytanie trudniejsze - Kto i kiedy podpisał rozkaz mówiący o ustanowieniu wszystkich polskich formacji zbrojnych jako Legiony Polskie pod austriackim zwierzchnictwem wojskowym.

Komentarze